Τα βιβλία των εκδόσεων ΕΞΗ έχουν το δικό τους κοινό ή τη δική τους ώρα. Όταν φτάνει ο καιρός που θέλω να διαβάσω μια ιστορία παραδοσιακή, που να εκτυλίσσεται στον ελλαδικό χώρο, γραμμένη λιτά, χωρίς να κουράζει και να μπερδεύει, τότε επιλέγω κάποιο από τα βιβλία τους. Έτσι επέλεξα τη ¨Μάμουσα¨ για το δυνατό της εξώφυλλο, για το προσωνύμιο που δε γνώριζα τι σήμαινε, για τα Κύθηρα, για τον συγγραφέα που μου ήταν άγνωστος. Κι εκεί ήρθε η έκπληξη, στην υπέροχη, λυρική πένα.
Μια νέα γυναίκα, η Βασιλική, αποφασίζει να εξαφανιστεί. Με μεγάλο βάρος στους ώμους, αυτοτιμωρείται για τα κρίματα της, για τους 6 σταυρούς της, με αφωνία. Από τον κάμπο προσφεύγει στα Κύθηρα, άγνωστη μεταξύ αγνώστων, μόνη, στωική, άλαλη. Η καρδιά της όμως γεμάτη αγάπη και φως έψαχνε τρόπο να βοηθήσει. Έτσι όταν ξεγεννά μια γυναίκα που χαμένη όλη τη θεωρούσαν, γίνεται η μαμή, η γιατρέσσα και για κάποιους η μάγισσα.
Σιγά σιγά αποκτά φίλους, την Ελέσσα, τον Χασού, τη Λενιώ αλλά συναντά και τον έρωτα στον Στέλιο. Όπως όμως και κάθε παραμύθι, έτσι κι αυτό έχει τον κακό του, τον μοχθηρό Μάνο. Πόσες ψυχές θα τυραννίσει, πόσο κακό θα σπύρει, αλλά στο τέλος το καλό νικά.
Αξίζει να το διαβάσεις ξεκάθαρα για τη γραφή του. Ο Βασίλης Κασσάρας, αγαπά τη συγγραφή βαθιά και τη σέβεται. Οι λέξεις του απόλυτα ταιριαχτές, συνθέτουν μουσική, ποίηση, ανώτερη έκφραση. Πλέκει λυρικές εκφράσεις, ντοπιολαλιές, ιδιωματισμούς, απευθύνεται και στο β’ πρόσωπο, κάνοντας σε κοινωνό των καταστάσεων, χωρίς όμως να κουράζει. Ο λόγος ρέει όμορφα. Από την πρώτη κιόλας παράγραφο απλά μαγεύεσαι: «Αν ήσουν πουλί και πέταγες, δανεικά φτερά αν είχες, όπως εκείνα που σε όνειρα δανείζεσαι και πετάς άλλες φορές σαν ανάλαφρο χελιδόνι κι άλλοτε σαν βαρύ γεράκι, πουλί όποιο κι αν ήσουν και πέταγες τώρα πάνω από αυτόν εδώ τον κάμπο, θα είχες πολλά να δεις.»
Πολλά τα κοινωνικά θέματα που θίγονται, τη δεκαετία του 50’ – 60’ η γυναίκα δεν είχε φωνή. Υπέμενε, έφταιγε, υπάκουγε, θα συναντήσεις γυναίκες κακοποιημένες, στιγματισμένες και ανάμεσα τους τη Βασιλική που παρότι καμιά δικαίωσε δε θα έβρισκε για το έγκλημα εις βάρος της, εκείνη αποφασίζει να μη γονατίσει και αλλάζει τη μοίρα της. Η Λενιώ αποφασίζει να μη μείνει άκληρη και προσπαθεί με όλη τη δύναμη για να πιάσει παιδί, τα δοκιμάζει όλα, η Θεοπίστη βρίσκει τη δύναμη και γίνεται μητέρα δύο αγοριών, η Ελέσσα ξεπερνά το άδικο εις βάρος της και αποκτά οικογένεια, η Νίτσα ξεφεύγει από το βούρκο και αγαπιέται. Όλες μαχήτριες.
Έντονα τα ηθογραφικά στοιχειά από το Τσιρίγο, από την κοινωνική δομή ενός νησιού στα μέσα του αιώνα, ο παπάς, ο αστυφύλακας, οι δεισιδαιμονίες, τα γιατροσόφια, οι προκαταλήψεις. Όλα αυτά συνθέτουν ένα βιβλίο που ρέει σαν το νερό.
Άφησε το στην άκρη εάν η ιστορία δε σου κεντρίζει το ενδιαφέρον, μιας και όλο και κάπου θα έχεις διαβάσει αντίστοιχη.
Ένα βιβλίο με όμορφη ιστορία, δυνατή πένα που θα σε κρατήσει σε αγωνία, δε θα σε κουράσει και στο τέλος θα σε αφήσει με ένα γλυκό τέλος.
Μιλάντα Σαρικιαχίδου