Τα βιβλία των εκδόσεων ΕΞΗ, έχουν μια δική τους μοναδική χροιά. Έτσι και τούτο. Ήρθε στα χέρια μου, εστίασα στο εξώφυλλό του, διάβασα προσεκτικά τις πληροφορίες από το οπισθόφυλλο, κάθισα αναπαυτικά και ήμουν έτοιμη να απολαύσω το ταξίδι του. Η έναρξή του ήταν τόσο ζωντανή, τόσο αποστομωτική που αμέσως με προϊδέασε για τη συνέχεια η οποία θα ακολουθούσε.«Θεέ μου, τι με περιμένει;», είπα γεμάτη ένταση και αγωνία και γύρισα γρήγορα τη σελίδα.
…δεν πρέπει κανείς να αναμοχλεύει όσα τον πόνεσαν πολύ, θαμμένα τους ταιριάζει να μένουν…
Βρισκόμαστε στο Τράχαλο, πολλά χρόνια πίσω, τότε όπου η γυναίκα δεν αποφάσιζε για τίποτα, ενόσω ο άντρας ήταν κύρης και αφέντης σε όλα. Εκεί ζουν δυο επιστήθιες φίλες, η Ρινούλα και η Αρετή, για όλους τους άλλους Τούσω.
Περπατούν και οι δυο στα 20 τους χρόνια, είναι μοναχοκόρες και άκρως διαφορετικές μεταξύ τους, μα έλκονται σαν τα αντίθετα. Η Αρετή είναι πανέμορφη, αδύνατη, με δυο μάτια σαν σμαράγδια. Είναι ένα ανήσυχο πνεύμα, μια ατίθαση και ασυμβίβαστη νεαρή, μια άδολη ψυχή που δεν δέχεται το άδικο. Οι γονείς της είναι προοδευτικοί για την εποχή, της δίνουν ελευθερίες, την έστειλαν σχολείο και θέλουν η κόρη τους να είναι ευτυχισμένη. Η Ρινούλα δε, είναι μικροκαμωμένη με δυο μακριές κοτσίδες, ήσυχη, αγνή και γλυκιά. Οι δικοί της γονιοί ο Λιάκος και η Λιάκαινα, άνθρωποι του μεροκάματου επιθυμούν η κόρη τους να παντρευτεί γρήγορα και να ανοίξει το δικό της σπιτικό, όπως οι περισσότερες νέες του χωριού τους. Οι δυο νεαρές, μοιράζονται τις μύχιες σκέψεις τους, κάνουν όνειρα πλάι – πλάι, μα της μοίρας τα γραμμένα έχουν άλλα αποφασίσει.
…καμιά φορά πρέπει να πεις κάτι δυνατά, για να γίνει πραγματικότητα…
Τα προξενιά που διώχνει η Τούσω και εκείνα που ποτέ δεν ήρθαν στο κατώφλι της Ρινούλας, η ασχολία της πρώτης με τα βότανα, η καλύβα της Λένγκως και ο μύθος που κουβαλά, ένα προξενιό από ανάγκη και η θετική απάντησή του, ο δειλός νέος σύζυγος Βασίλης και η δεσποτική και ραδιούργα μάνα του Κίκω που κρατά γερά τα ηνία της οικογένειας, ο μπερμπάντης πεθερός Γαβρίλος άξιος συνεχιστής της περιουσίας του πεθερού του και ένα χρυσό μενταγιόν με πράσινη πέτρα γέννημα θρέμμα από τη Σμύρνη, κάνουν δυναμική την είσοδό τους στην ιστορία και επιφυλάσσουν μια συνέχεια ξέχειλη από συναισθηματική φόρτιση.
Θα διαβάσουμε για το όνειρο που μένει για πάντα φωλιασμένο στην καρδιά της Αρετής, για το ‘σημάδι’ εργόχειρο το οποίο δίνει η νύφη στην οικογένεια του γαμπρού, για δυο φλιτζάνια φαρμάκι που λυτρώνουν μια πονεμένη μάνα, αλλά και για μια φουσκωμένη κοιλιά που παρακαλούν να κάνει ‘παιδί’ και όχι κορίτσι.
Το βιβλίο είναι ένα συνονθύλευμα χαρακτήρων, μια ιστορία πονεμένων ψυχών, ένα κράμα ηρώων που επηρεάζονται, βοηθιούνται ή φθονούνται.
Σειρά έχει η Δέσποινα με το μέλι ανάμεσα στα μπούτια της ικανό να κάνει άνω κάτω το Τσωκαίικο, ο χήρος Λαμπράκης με τα δυο ορφανά κουτσούβελα και τους κρυφούς του πόθους έτοιμους να τον στοιχειώνουν, ένα πυρωμένο σίδερο που κολλά σε κρόταφο αθώου, μια λεχώνα το γάλα της οποίας θα θηλάσει άλλο από το μωρό της και η Λένα με το βιαστικό πέρασμα από τις ζωές τους.
Θέλω να μοιραστώ μαζί σας πολλά αλλά από την άλλη, τα κομβικά σημεία του βιβλίου θεωρώ πως πρέπει να τα ανακαλύψετε μόνοι σας. Οι ήρωες μεγαλώνουν, τα φαντάσματά τους θεριεύουν, η κακία μερικών γίνεται χολή και πνίγει και οι εμμονές άλλων κάνουν τον αναγνώστη να σκιάζεται.
Η συστηματική, σωματική, λεκτική και ψυχική βία της Κίκως προς τη Ρίνα, ένας κάλπικος γυρολόγος που παραδέχτηκε το σθένος της Αρετής, ο μεσόκοπος, βίαιος και ανισόρροπος Φίλωνας λαχείο για τη Ρίνα, ένα σημείωμα με δυο λέξεις από έναν φτωχό και τίμιο αγγελιαφόρο, μια αποκάλυψη φωτιά πρόθυμη να κάψει τα πάντα στο πέρασμά της και ένα ανάστημα που επιτέλους ορθώνεται χωρίς φόβο, αλλάζουν το σκηνικό της ιστορίας και μας οδηγούν σε νέα αχαρτογράφητα μα και ελπιδοφόρα νερά.
Πόσες αλήθειες να αντέξει μια σακατεμένη ψυχή;
Πόση αγάπη κρύβεται στην ψυχή της Αρετής;
Που μπορεί να υπάρξει δικαίωση για τις ανομολόγητες πράξεις των φονιάδων;
Στην ιστορία εισβάλει ο από μηχανής θεός Άγης άξιος να συνδράμει ώστε να λυθούν τα δεσμά της Ρίνας, η Ζωρζέτ που κουβαλά μια δακρύβρεχτη ιστορία, η Κέιτ και η νέα σελίδα η οποία θα γραφτεί στη Νέα Υόρκη, αλλά και η μικρή Μαρία που εισβάλει ξαφνικά και απρόσμενα και τα αλλάζει όλα.
Από τα βιβλία που διαβάζω, επιλέγω μια φράση που μου κίνησε το ενδιαφέρον για να την μοιραστώ μαζί σας. Από το βιβλίο της Σοφίας Μάντζιου, επέλεξα την παρακάτω:
…οι άνθρωποι χρειάζονται μια απάντηση, ένα γιατί, ώστε να κλείνουν τα κεφάλαια της ζωής τους, ειδάλλως χάσκει για πάντα εκεί μια τρύπα, μια πόρτα μισάνοιχτη, που μπάζει αμφιβολία…
Η δικαίωση μπορεί να άργησε, αλλά επιτέλους ήρθε και έσταξε βάλσαμο στις ψυχές τους, κάποιοι γονείς δεν κατάφεραν να απαγκιστρωθούν από το κοινωνικό καθεστώς που τους διέπει, ένα ζαχαροπλαστείο κατάφερε να γλυκάνει μια κατατρεγμένη ψυχή και μια έκθεση φωτογραφίας, τοποθέτησε το ύστατο κομμάτι του μπερδεμένου παζλ στη θέση του.
Αν επιλέξετε να διαβάσετε το βιβλίο, θα ταξιδέψετε σε φουρτουνιασμένες θάλασσες, θα εξοργιστείτε με τις συμπεριφορές των δυνατών έναντι των αδυνάτων, μα στο τέλος θα οδηγηθείτε σε απάνεμα λιμάνια και θα γαληνέψει και η δική σας ψυχή, πλάι σε εκείνη των ηρώων.
Κατερινα Σιδέρη